Het thema van de Maand van de Geschiedenis is dit jaar: ‘Eureka’ met als motto: ‘Ontdek gisteren, begrijp vandaag’. We duiken met spreker Hans Walrecht in de geschiedenis van de stoommachine; het begin van de industrie. Kom je ook luisteren en jouw vraag stellen over de ontwikkeling van de industrie?

De opkomst van de industrialisatie zit natuurlijk vol met Eureka momenten. Spreker en docent Hans Walrecht licht er een paar uit. De bouwer van de eerste nuttige en capabele stoommachine, Newcomen, kreeg zijn Eureka moment toen hij bedacht dat hij de atmosfeer het werk kon laten doen.

De periode van de opkomst van de industrie laat zijn sporen na in onze tijd en is dus nog steeds actueel. James Watt maakte de stoommachine zuiniger, maar van elke 100 kilo steenkool, ging er nog steeds 97 kilo verloren. Na 1800 werden de stoommachines kleiner, omdat men een hogere stoomdruk gebruikte. Dat maakte het mogelijk om de eerste stoomlocomotieven en stoomschepen te bouwen.

De kiem voor de klimaatverandering werd toen al gelegd, evenals milieuvervuiling. James Watt overleed in 1819, maar hij vond toen al dat het landschap steeds meer vervuilde. Een andere erfenis die nog tot in onze tijd doorwerkt is het systeem van produceren waarbij iedereen een klein stukje van het werk doet. Bij massaproductie wordt dat ook nog steeds gedaan, van gevulde koeken tot auto’s.

Naast de opwarming van de aarde zien we nu ook de afvalbergen groeien, is plastic tot op de Zuidpool te vinden, floreren de winkels waar de fabrieksoverschotten worden verkocht, kopen we kleding die we slechts tweemaal dragen, schaffen we ‘een nieuw modelletje’ aan, groter en minder zuinig dan de vorige auto. Al die productie kost ook energie, evenals de winning van de grondstoffen en het vervoer ervan. En elke actie levert kooldioxide (CO2 ) op waardoor de atmosfeer nu snel opwarmt. Hans Walrecht sluit zijn lezing af met een aantal acties die al ondernomen worden.